DRZEWA DO MIAST

Miasto dla drzew jest środowiskiem całkiem obcym. Drzewa w mieście podlegają wielu niekorzystnym czynnikom: technicznym, przyrodniczym oraz antropologicznym (wg prof dr hab. Mieczysława Czekalskiego).

czynniki techniczne mają związek z działalnością zakładów przemysłowych, zabudową, infrastrukturą nad i pod-ziemną.

czynniki przyrodnicze to zmiany klimatyczne o charakterze anomalii, niezwykle groźne susze występujące w różnych porach roku, wzrost średniej temperatury rocznej, zniszczona i za mocno ubita gleba; bakterie, grzyby, wirusy, fitoplazmy*. 
*Fitoplazmy, dawniej znane jako organizmy mikoplazmopodobne (OMP) – bakterie, bez ściany komórkowej, jądra ani mitochondriów, posiadające materiał genetyczny w postaci nici DNA. Są pasożytami roślin (atakują łyko). U roślin powodują choroby zwane żółtaczkami, których objawami są ogólna chloroza, zastój wzrostu, pogrubienie organów lub ich karłowatość, wytwarzanie licznych pędów bocznych (tzw. czarcie miotły), sterylność kwiatów.- źródło wikipedia

czynniki antropologiczne to m.in. niewłaściwy dobór gatunków i odmian, sadzenie drzew złej jakości oraz niefachowa pielęgnacja.

wg Andreasa Roloffa z Uniwersytetu Technicznego w Dreźnie czynnikiem w największym stopniu decydującym o przydatności drzew do uprawy w miastach jest ich odporność na suszę o której świadczy siedem wskaźników.

żródło: www.atuin.be; Platan klonolistny

WSKAŹNIKI ŚWIADCZĄCE O ODPORNOŚCI DRZEW NA SUSZĘ

• naturalne występowanie na suchych siedliskach np. sosny zwyczajnej (z drugiej strony warto pamiętać , że jest ona wrażliwa na zanieczyszczone powietrze)
• lśniące i/lub grube liście np. ostrokrzew kolczasty (w Polsce wrażliwy na mrozy)
• liście z niebieskawą, szara, białą lub srebrzystą kutnerowatą wyściółką na spodzie np. jarząb mączny
• liście złożone np. jesion wyniosły i glediczia trójcierniowa. Wykazano, że liście złożone nagrzewają się do niższej temperatury niż liście o tej samej powierzchni choć niepodzielone
• duża tolerancja na mróz i późne przymrozki wiosenne, np. klon polny
• mała powierzchnia liści np. bukszpan wieczniezielony
• drzewa cierniste np. robinia biała

W badaniach Andreasa Roloffa gatunkiem wykazującym 6 na 7 ww wskaźników okazał się klon czerwony Acer rubrum. W Polscy dostępne są 3 odmiany klona: 'Brandywine', RED SUNSET 'Franksred' oraz 'Scanlon'. Wykazują się bardzo dużą mrozoodpornością nawet do -35 st C.

Nie istnieją drzewa całkowicie odporne na susze ale z drzew znoszących warunki miejskie poniżej przedstawiam trzy kategorie przydatności do uprawy w polskich miastach. Wykaz poniższych drzew oparto na podstawie 50 letnich badań, obserwacji oraz analizy literatury.
Autorem artykułu na podstawie którego powstał ten post jest prof dr hab Mieczysław Czekalski z UP w Poznaniu, artykuł pod tytułem 'Drzewa dla miast wytrzymałe na suszę' ukazał się w nr 59, w 2012 roku w Zieleni Miejskiej.

DRZEWA PIERWSZEJ KATEGORII PRZYDATNOŚCI

• jodła jednobarwna Abies concolor
• sosna czarna Pinus nigra
• dąb szypułkowy odmiana stożkowata Quercus robur 'Fastigiata'
• jarząb mączny Sorbus aria
• jarząb szwedzki Sorbus intermedia
• klon jesionolistny Acer negundo - okazy męskie o prostym pniu
• klon polny Acer campestre z odmianami
• lipa srebrzysta Tilia tomentosa
• platan klonolistny Platanus hispanica 'Acerifolia'
• robinia biała Robinia pseudoacacia z odmianami 'Bessoniana' oraz kulistą 'Umbraculifera'

źródło: http://www.antemisaris.gr; Lipa srebrzysta

DRZEWA DRUGIEJ KATEGORII PRZYDATNOŚCI

• miłorząb dwuklapowy Ginkgo biloba, okazy męskie, odmiany 'Tremonia' i 'Fastigiata' o wąskich koronach
• świerk kłujacy Picea pungens odmiana sina 'Glauca'
• bożodrzew  gruczołkowaty Ailanthus altissima, rosnący szybko oraz odmiana czerwonoowocowa ' Erythrocarpa'
• dąb bezszypułkowy Quercus petrea
• dąb burgundzki Quercus cerris
• glediczia trójcierniowa Gleditsia triacanthos, z odmianami
• jesion pensylwaski Fraxinus pennsylvanica
• leszczyna turecka Corylus colurna
• sofora chińska Sophora japonica
• wiązowiec zachodni Celtis occidentalis

źródło: wikipedia.org; bożodrzew gruczołkowaty

DRZEWA TRZECIEJ KATEGORII PRZYDATNOŚCI

• brzoza Maksymowicza Betula maximowicziana
• dąb węgierski Quercus frainetto
• grusza drobnoowocowa Pyrus calleryana z odmianami np. 'Chanticleer' o wąskiej koronie
• klon czerwony Acer rubrum z odmianami
• klon pospolity odm kulista Acer platanoides 'Globosum' forma pienna
• korkowiec amurski Phellodendron amurense
• magnolia drzewiasta Magnolia acuminata
• orzech czarny Juglans nigra
• wiąz syberyjski Ulmus pumila, forma pienna
• wiśnia osobliwa forma kulista 'Prunus x eminens  'Umbraculifera' forma pienna

źródło: http://wodaiogrod.blogspot.com;  Klon pospolity Globosum